འབྲུག
| |||||
| |||||
| རྒྱལ་ཡོངས་ཁ་སྐད། | རྫོང་ཁ། | ||||
| རྒྱལ་ས། | ཐིམ་ཕུག། | ||||
| རྒྱལ་པོ། | འཇིགས་མེད་ཁེ་སར་རྣམ་རྒྱལ་དབང་ཕྱུག། | ||||
| སྲིད་བློན། | བློ་གྲོས་ ཚེ་རིང། | ||||
| Area - Total - % water |
༣༨ ༣༩༤ km² 1.34% | ||||
| Population - Total (༢༠༠༩) - Population density |
༦༩༧,༠༠༠ | ||||
| Capital | ཐིམ་ཕུག། | ||||
| དངུལ་ | དངུལ་ཀྲམ (UTC) | ||||
| Time zone | UTC+༦ | ||||
| རྒྱལ་པོའི་བརྟན་བཞུགས། | འབྲུག་ཙན་དན། | ||||
| Calling code | +༩༧༥ | ||||
ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་ཆེན་པོའི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་རེད།
འབྲུག
ཞུན་དགརྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མིང་།
རྒྱལ་ཁབ་ནང་འཁོད་ལུ་ ༼འབྲུག༽ དང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཨིང་སྐད་ཀྱི་ཐོག་ལས་ Bhutan དང་མི་སེར་ལུ་ Bhutanese ཟེར་སླབ་དོ་ཡོདཔ།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མིང་རིངམོ་སྦེ་སླབ་ཐངས་འདི་ ༼དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པ་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ།༽
རྒྱལ་ཁབ་ས་ཁོངས།
ཨེ་ཤི་ཡའི་གླིང་ཆེན་དང་ ཐད་ཀར་དུ་ལྷོ་ཨེ་ཤི་ཡའི་ས་ཁོངས་ནང་ཡོདཔ་དང་ བྱང་ཕྱོགས་ལུ་བོད་དང་ ཕྱོགས་གསུམ་ལུ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐོར་ཏེ་ཡོད།
དངུལ་ལོར་གྱི་མིང།
ཏི་རུ་གཅིག་ལས་ཡན་ཆད་ལུ་ དངུལ་ཀྲམ་དང་ ཏི་རུ་གཅིག་གི་མན་ཆད་ལུ་ ཕྱེད་ཀྲམ།
མི་རློབས།
༧༦༣,༢༨༡ ༼སྤྱི་ལོ་༢༠༢༢ ལུ།༽
ས་ཁྱོན།
ཀི་ལོ་མི་ཊར་གྲུ་བཞི་ ༣༨,༣༩༤ །
རྒྱལ་ས་ལྟེ་བ།
ཐིམ་ཕུག།
རྒྱལ་ཡོངས་ངོ་རྟགས།
རྒྱལ་ཡོངས་སྐད་འདི་རྫོང་ཁ། རྒྱལ་ཡོངས་སེམས་ཅན་འདི་འབྲོང་གྱིམ་ཙི། རྒྱལ་ཡོངས་བྱ་འདི་ཨོ་རོག། རྒྱལ་ཡོངས་ཤིང་འདི་ཙན་དན། རྒྱལ་ཡོངས་མེ་ཏོག་འདི་ཚེར་སྔོན་མེ་ཏོག། རྒྱལ་ཡོངས་གྱོན་ཆས་འདི་གོ་དང་དཀྱི་ར།
བྱུང་རབས།
དུས་རབས་༨ པའི་སྔ་གོང། མོན་ཡུལ་སྦེ་སྡོད་ཡོདཔ་དང་ མི་སྡེ་དག་པ་རེ་ཆགས་ཡོདཔ་དང་ རྒྱ་གར་དང་ཁྱིམ་ཚང་ས་གོའི་རྒྱལ་སྲས་དག་པ་རེ་བྱོན་ཏེ་གཞི་ཆགས་ཡོདཔ། དཔེར་ན་ བུམ་ཐང་ལུ་སིན་དྷུ་རཱ་ཛ་གཞི་ཆགས་ཡོད།
དུས་རབས་༨ པ་ལས་ ༡༧ ཚུན། འབྲུག་ལུ་ཆོས་དར་ནི་འགོ་བཙུགས་ཡོདཔ་དང་ ཆོས་ལུགས་སོ་སོའི་བླམ་ཚུ་བྱོན་ཏེ་ཡོད།
དུས་རབས་༡༧ པ་ལས་ ༡༩ ཚུན། བླམ་ཞབས་དྲུང་རིན་པོ་ཆེ་འབྲུག་ལུ་བྱོན་ཏེ་ རྒྱལ་ཁབ་དབང་ལུ་འདུ་སྟེ་ ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་གཞི་བཙུགས་མཛད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་ཡོདཔ།
དུས་རབས་༡༩ པ་ལས་ད་ཚུན། འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ རྒྱལ་པོའི་སྲིད་སྐྱོང་གཞི་བཙུགས་མཛད་ཡོདཔ་དང་ མི་དབང་འབྲུག་རྒྱལ་དང་པ་འདི་ སྤྱི་ལོ་༡༩༠༧ ལུ་ཁྲི་མངའ་སྲོལ་འབད་ཡོད།
སྤྱི་ལོ་༢༠༠༨ ལས། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་གཞི་བཙུགས་མཛད་ཡོདཔ་དང་ གཞུང་སྐྱོང་འདི་བློན་ཆེན་དང་བློན་པོ་ལྷན་རྒྱས་ཀྱིས་ལོ་ལྔ་རེ་གཞུང་སྐྱོང་ལཱ་འགན་འབག་ཡོད།
སློབ་དཔོན་སློབ་ཕྲུག་གི་ཐ་དམ་ཚིག།
ཞུན་དགསློབ་དཔོན་སློབ་ཕྲུག་གི་ཐ་དམ་ཚིག་གི་སྐོར་ལས་སླབ་པ་ཅིན་ སློབ་དཔོན་་ཟེར་མི་འདི་ རང་གི་ཚེ་འདི་ནང་ སེམས་ཁར་བཞག་དགོཔ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཅིག་་ཨིན་ ག་ཅི་འབད་ཨིན་ན་ཟེར་བ་ཅིན་ སློབ་དཔོན་འདི་གིས་རང་ལུ་ ཉིན་ལྟར་ཆོས་འགོ་བཙུགས་ཞིམ་ལས་་ མཇུ་བསྡུ་བསྡུ་གི་བར་ལུ་ ཁ་ངལ་ངལ་ སོ་ཆག་ཆག་ མཚིལ་མ་དར་བ་འགྱུར་འགྱུར་གྱི་དཀར་ངལ་བཏང་སྟེ་ ཆོས་སྟོན་དགོཔ་ཨིན།
དེ་ཡང་རང་ལུ་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉི་ལུ་ཕན་པའི་དམ་ཆོས་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་ལ། སློབ་དཔོན་ཉིད་དུ་མ་འཛིན་ན།། ཁྱི་ཡི་སྐྱེ་བ་བརྒྱ་བླངས་ཏེ།། རྨེ་ཤ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར།། ཟུར་གསུངས་ཡོདཔ་བཟུམ་དང་དེ་ལས་རང་ཚེ་རབས་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ལས་མ་ཤེས་མ་རིགས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བ་འཁྱམས་ཏེ་ལུས་ས་ལས་ད་རེས་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་ཏེ་མཐར་ཐུག་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་བཅུག་མི་འདི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཀའ་དྲིན་ཨིནམ་ལས་དེ་ལུ་དཀོན་མཆོག་གི་འདུ་ཤེས་བཞག་སྟེ་རང་ལས་གཅེས་པའི་བརྩི་ཁུངས་འབད་དགོཔ་ཨིན།
དེ་མིན་པ་འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་ཨིན་རུང་རང་ག་ནི་མ་ཤེསཔ་བཟོ་སྟེ་མཁས་པའི་གྱལ་ཁར་བཙུགས་ རང་གི་ཁོག་པའི་ནང་ལུ་ཟད་མེད་གསེར་གྱི་གཏེར་ཁ་བཙུགས་གནངམ་ལས་མི་ཚེ་གངམ་ལུ་ལྟོ་གོས་གཏམ་གསུམ་ལུ་མི་འཕོངས་པར་རང་མགོ་རང་འདྲོངས་འབད་ཚུ་མི་འདི་སློབ་དཔོན་གྱི་བཀའ་དྲིན་ཨིནམ་ལས་གུས་པའི་ཞབས་ཏོག་ཅི་ལྕོགས་གང་ལྕོགས་ཞུ་དགོཔ་ཤེས་མི་འདི་སློབ་དཔོན་སློབ་ཕྲུག་གི་ཐ་དམ་ཚིག་ཨིན།།[༡]
ལོ་རྒྱུས།
ཞུན་དགརྒྱལ་པོ
ཞུན་དག
འབྲུག་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ཁག
ཞུན་དག- ཀྲོང་གསར་
- ཐིམ་ཕུགུ
- ཕུན་ཚོགས་གླིང་
- བཀྲིས་སྒང་
- བསམ་གྲུབ་ལྗོངས་མཁར་
- སྤུ་ན་ཁ་
- སྤ་རོ་རིན་སྤུང་རྫོང
- ཨེ་ཤི་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག།
- མོང་སྒར་རྫོང་།།
འབྲེལ་མཐུད
ཞུན་དགའབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་བློན་གྱི་མཚན་ལ་བོད་ཡིག་མི་འབྲི་བར་དབྱིན་ཡིག་བྲི་དོན་ཅི།
ཞུན་དག༈ འབྲུག་གི་རྒྱལ་པོའི་བརྟན་བཞུགས།
ས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་འབྲུག་རྒྱལ་གསུམ་པ་མཆོག་ གནམ་ལོ་ཆུ་འབྲུག་ སྤྱི་ལོ་༡༩༥༢ ལོ་ལུ་ རྒྱལ་པོའི་གསེར་ཁྲི་སྟེང་མངའ་གསོལ་ཞུས། སྤྱི་ལོ་༡༩༥༣ ལས་ བདེ་ཆེན་ཆོས་གླིང་ན་ལུ་ཕོ་བྲང་བཞེངས། ཐིམ་ཕུ་ལུ་རྒྱལ་ས་ལྟེ་བའི་ཕྱག་ལཱ་ཚུ་འགོ་བཙུགས་པའི་དུས་སྐབས་སུ་ རྒྱལ་མགྲོན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་གིས་ ཡར་སྟོད་ལས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཁབ་ སྨད་ལས་རྒྱ་གར་གི་རྒྱལ་ཁབ་ རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་གཞན་ག་ར་ལུ་ རྒྱལ་ཁབ་རང་རང་སོ་སོའི་རྒྱལ་ལུགས་འདུག ། ང་བཅས་འབྲུག་ལུ་ སྡེ་སྲིད་ཁྲི་རབས་ལེ་ཤ་བྱོན་ཡོད་རུང་ རྒྱལ་པོའི་བརྟན་བཞུགས་མིན་འདུག་ཟེར་བའི་གྲོས་འཆར་ཚུ་ཡང་ཡང་གནང་ཡོདཔ་ལས། མཐའ་མ་ཐུགས་ཐག་བཅད་གནང་སྟེ་ ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་འབྲུག་རྒྱལ་གསུམ་པ་མཆོག་ལུ་ཞུཝ་ད་ འདི་རྒྱལ་ཁབ་ལུ་དགོཔ་ངེས་བརྟན་ཨིནམ་ལས་ ཚིག་འདི་ཕལ་སྐད་སྦེ་ མི་སེར་མི་ནགཔ་ཀུན་གྱིས་ཧ་གོ་ཚུགསཔ་སྦེ་ བརྩམས་དགོས་པའི་བཀའ་གནང་ནུག །
དེ་བསྒང་ཤེས་བྱའི་གནས་ཀུན་ལ་མཁས་དང་གྲུབ་པའི་སློབ་དཔོན་ སྒྲ་སློབ་ཐུབ་བསྟན་ནོར་བུ་མཆོག་ ཡོངས་གྲགས་ལུ་སྒྲ་སློབ་རྣམ་རྒྱལ་ཟེར་ཡང་ཞུཝ་ཨིན་མས། སྒྲ་སློབ་མཆོག་ལུ་ རྒྱལ་པོའི་བརྟན་བཞུགས་གི་རྩ་ཚིག་ གསར་རྩོམ་མཛད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ལྷོདཔ་དང་འདྲེས་ཏེ་ དང་པོ་ཚིག་རྐང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ལས་ བརྟན་བཞུགས་གསར་རྩོམ་མཛད་གནང་ནུག ། དེ་ཡང་།
ལྷོ་ཙན་དན་བཀོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་།། ལུགས་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྐྱོང་བའི་མགོན།། འབྲུག་རྒྱལ་པོ་མངའ་བདག་རིན་པོ་ཆེ།། སྐུ་འགྱུར་མེད་ཞབས་པད་བརྟན་པར་ཤོག །
ཐུགས་དགོངས་པའི་ཤེས་རབ་འཕེལ་འཕེལ་ནས།། ལུགས་ཆོས་སྲིད་འཕྲིན་ལས་གོང་དུ་འཕེལ།། དཔལ་མངའ་ཐང་དགུང་དང་མཉམ་ནས་ཀྱང་།། འབངས་མི་སེར་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་ཤོག །
དཔོན་ཆོས་རྗེ་འབྲུག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདིར།། ཆོས་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་རྒྱས་རྒྱས་ནས།། ནད་མུ་གེ་འཁྲུགས་རྩོད་དབྱིངས་སུ་ཡལ།། བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བར་ཤོག །
ཟེར་བའི་ཚིགས་བཅད་དེ་ཨིན། ཚིག་རྐང་འདི་དུམ་གྲ་མང་སོང་བ་ལས་ མི་རང་གར་གྱི་བསམ་འཆར། བརྙན་ཐུང་ཅིག་ན་ མཁན་རྟ་མགྲིན་སྲིད་ཐུབ་མཆོག་གིས། ས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་འདི་ཚུ་ གནམ་མེད་ས་མེད་ཀྱི་རིག་རྩལ་ཆེཝ་ལས་ ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་འབྲུག་རྒྱལ་གསུམ་པ་མཆོག་ ཁོ་ར་ལས་གཙོས་པའི་ ཚོགས་ཆུང་ཅིག་བཟོ་ཐོག་ལས་ འཕྲི་སྣོན་སྲེ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ལས་མཐའ་མེད་མཐའ་དཔྱོད་གྲུབ་འབྲས་འདི་ ཚིག་རྐང་དྲུག་ལུ་ ཁོ་ར་གིས་གཏན་ཕེབས་གནང་ནུག་ཟེར་གསུངས་ས་མཇལ་ཡི་ལགས། ད་རེས་མི་སེར་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་སྣང་སྲོལ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོའི་བརྟན་བཞུགས་འདི་འབད་བ་ཅིན།
འབྲུག་ཙན་དན་བཀོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་།། དཔལ་ལུགས་གཉིས་བསྟན་སྲིད་སྐྱོང་བའི་མགོན།། འབྲུག་རྒྱལ་པོ་མངའ་བདག་རིན་པོ་ཆེ།། སྐུ་འགྱུར་མེད་བརྟན་ཅིང་ཆབ་སྲིད་འཕེལ།། ཆོས་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་དར་ཤིང་རྒྱས།། འབངས་བདེ་སྐྱིད་ཉི་མ་ཤར་བར་ཤོག།
ཟེར་མི་དེ་ཨིན། དེ་ལས་གདངས་བཟུམ་ཅི་འབད་བ་ཅིན་ ཐིམ་ཕུ་གཟིམ་དཔོན་ཇོའུ་ཅུ་མཆོག་གིས་ ཞིང་གཤེགས་པ་དམ་པ་འབྲུག་རྒྱལ་གསུམ་པ་མཆོག་ལུ་སྙན་འབུལ་ཞུ་སྟེ། ཁྲི་མཉམ་པ་མེད་པ་པདྨའི་ཁྲི། །ཟེར་བའི་གཞུང་སྒྲའི་གདངས་དབྱངས་ལུ་གཞི་བཞག་སྟེ་ དེ་བསྒང་རྒྱལ་སྲིད་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས་མཆོག་ སྡེ་སྲིད་ཁྲི་རབས་བཞི་པའི་གསེར་ཁྲི་མངའ་སྲོལ་ཞུས་སྐབས་ཀྱི་གདངས་དབྱངས་ཅིག་འབདཝ་ལས་ དེ་གུ་འགབ་པ་ཅིན་ རྟེན་འབྲེལ་ཡང་ལེགས་པས། ཡུན་དུ་ཡང་དེ་གིས་བརྟན་ནི་ཨིན་སྦེ། རྒྱལ་སྲས་བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས་ཟེར་བའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ ཨུ་རྒྱན་མཧཱ་གུ་རུ་སྐུ་དངོས་ཨིནམ་ལས་ ཁོ་ལུ་འཕུལ་ཡོད་པའི་གདངས་ལུ་འགབ་པ་ཅིན་ག་དེ་སྦེ་འཚམ་ག་ཟེར་བའི་སྙན་འབུལ་ཞུ་བའི་ཚེ། དེ་གནམ་མེད་ས་མེད་ལེགས་ཤོམ་ཨིན་མས་ཟེར་བཀའ་གྲོལ་ཏེ་ གདངས་འདི་་སྙན་ཆའི་ཐོག་ཏུ་འབད་བ་ཅིན་ དྲག་ཤོས་ཨ་ཁུ་བཀྲོངས་མི་མཆོག་གིས་བཟོ་གནང་སྟེ་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་བརྟན་བཞུགས་ཅི་སྦེ་ཆ་འཇོག་བསྒྲུབས་ནུག ། ཅེས་པ་དེ་ཡང་གཞི་གཙོ་བོར་འབྲུག་པ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གི་གསུང་བཤད་ལས་བཤུས་པ་ལགས་སོ།།
བཀའ་དྲིན་ཆེ་ལགས།།
| ཇ་པཱན་ | རྒྱ་ནག | སོག་པོ་ | ཏའི་ཝཱན་ | ཀམ་བོ་ཌི་ཡ་ | མེ་མར་ | ཐཱའི་ལེནཌ་ | ཝི་ཡཏ་ནམ། | ལྷོ་ཀོ་རི་ཡ་ | བྱང་ཀོ་རི་ཡ་ | འབྲུག་ཡུལ་ | རྒྱ་གར་ | ཤྲཱྀ་ལངཀ་ | བལ་ཡུལ་ | བངྒ་ལ་དེཤ་ | མ་ལེ་ཤི་ཡ་ | ཨཕ་ག་ནིསི་ཏཱན་ | ཨི་རཱན་ | ལེ་བཱ་ནཱོན་ | ཨིཛ་རཱེལ་ | ཀུ་ཝེཊ་ | ཡུ་ནའི་ཊེཊ་ཨ་རབ་ཨེ་མི་རེཊསི་ | ཨུཛ་བེ་ཀིསི་ཏཱན་ | ཏ་ཇག་ཀིསི་ཏཱན་ | ཀ་ཏར་ | བཧ་རེན་ | སའུ་དི་ཨེ་ར་སྦི་ཡ་ |
- ↑ དགེ་འདུན་གྲྭ་ཚང་