Autism
Boy stacking cans
Repetitively stacking or lining up objects is commonly associated with autism.
ཁྱད་ཆོས།Psychiatry
ནད་རྟགས།Trouble with social interaction, impaired communication, restricted interests, repetitive behavior[]
ན་ཚ་འཐེབ།Social isolation, employment problems, family stress, bullying, self-harm, suicide[][][]
འབྱུང་དུས།By age two or three[][]
དུས་ཡུན།Long term[]
རྒྱུ་རྐྱེན།Genetic and environmental factors[]
ནད་ངོས་བཟུང་།Based on behavior and developmental history[]
འདྲ་མཉམ་མེདཔ།Reactive attachment disorder, intellectual disability, schizophrenia[]
སྨན་བཅོས།Behavioral therapy, speech therapy, psychotropic medication[][༡༠][༡༡]
གསོ་ཐབས།Antipsychotics, antidepressants, stimulants (associated symptoms)[༡༢][༡༣][༡༤]
ནད་བརྟག།Frequently poor[༡༥]
བསྐྱར་འབྱུང༌།24.8 million (2015)[༡༦]

རང་དབང་མེད་པའི་ནད་གཞི་ འདི་ མི་སྡེ་དང་འབྲེལ་བ་འཐབ་ནི་དང་ བརྒྱུད་འབྲེལ་འཐབ་ནི་ལུ་ དཀའ་ངལ་བྱུང་མི་དང་ བཀག་ཆ་འབད་དེ་ བསྐྱར་ལོག་འབད་བའི་ སྤྱོད་ལམ་ཚུ་གིས་ ཁྱད་ཆོས་བཏོན་ མི་ གོང་འཕེལ་གྱི་ནད་གཞི་ ཅིག་ཨིན། [] ཕམ་ཚུ་གིས་ འཕྲལ་འཕྲལ་རང་ ཨ་ལུ་གི་ མི་ཚེ་འགོ་བཙུགས་པའི་ ལོ་གསུམ་གྱི་ནང་འཁོད་ལུ་ རྟགས་མཚན་ཚུ་ མཐོངམ་ཨིན་པས། [] འ་ནི་རྟགས་མཚན་ཚུ་ རིམ་གྱི་སྦེ་ གོང་འཕེལ་འགྱོ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་རུང་ ཨ་ལུ་ལ་ལུ་ཅིག་གིས་ སྤྱིར་བཏང་གི་ གོང་འཕེལ་གྱི་གནས་ ཚད་ལུ་ལྷོད་པའི་ཤུལ་ལས་ བརྡ་སྤྲོད་དང་མི་སྡེའི་རིག་རྩལ་ཚུ་ ཉམས་རྒུད་འགྱོ་དོ་ཡོདཔ་ ཨིན་མས། [༡༧]

རང་དབང་མེད་པའི་ནད་གཞི་འདི་ རིགས་མཚན་ དང་ མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚུ་ དང་གཅིག་ཁར་ འབྲེལ་བ་ཡོདཔ་ཨིན། [] མངལ་ཆགས་པའི་སྐབས་ལུ་ ཉེན་ཁ་ཅན་གྱི་ནད་གཞི་ཚུ་ཡང་ རུ་བེ་ལ་དང་ དུག་རྫས་ དེ་ལས་ ཝལ་པྲོའིཀ་ཨེ་སིཌ་ དང་ ཆང་རིགས་ ཀོ་ཀེན་ འབུཔ་ སྨན་ ལིཌ་ དེ་ལས་ རླུང་བཙོག་པ་ མངལ་ནང་ གི་ ཨ་ལུ་གོང་འཕེལ་འགྱོ་ནི་ལས་ བཀག་ཆ་འབད་མི་ དེ་ལས་ ནད་རིགས་ཚུ་ཨིན ། [༡༨] [༡༩] གཞན་ཡང་གྲོས་འཆར་བཀོད་པའི་མཐའ་འཁོར་གནས་སྟངས་ཀྱི་ རྒྱུ་རྐྱེན་ཚུ་ གི་སྐོར་ལས་ རྩོད་རྙོག་ཚུ་ ; དཔེར་ན་ སྨན་ཁབ་ཀྱི་རིག་ཚོད་, དེ་ཡང་ བདེན་ཁུངས་མེདཔ་སྦེ་བཟོ་ཡོདཔ་ཨིན། [༢༠] Autism གིས་ ཀླདཔ་ནང་ བརྡ་དོན་བཟོ་སྦྱོར་འབད་ནི་དང་ དབང་རྩའི་ཁམས་ཕྲན་ དང་ དེ་གི་ མཐུད་མཚམས་ཚུ་ ག་དེ་སྦེ་ མཐུད་དེ་ གོ་རིམ་སྒྲིག་ཚུགསཔ་ཨིན་ན་ ཐོ་ཕོགཔ་ཨིན། འདི་ག་དེ་སྦེ་འབྱུངམ་ཨིན་ན་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ཧ་གོ་མ་ཚུགས། [༢༡] སེམས་ཁམས་ནད་གཞི་གི་བརྟག་དཔྱད་དང་རྩིས་དཔྱད་ཀྱི་ལག་དེབ་ (DSM-5) གིས་ རང་དབང་མེད་པའི་ནད་གཞི་དང་ ནད་གཞི་ཉུང་སུ་ཅིག་ཡོད་མི་ཚུ་ མjབད་དེ་ Asperger syndrome དང་ གཞན་གྱིས་གསལ་བཀོད་མ་འབད་བའི་ གོང་འཕེལ་གྱི་ནད་གཞི་ཚུ་ མཉམ་ སྡེབ་འབདཝ་ཨིན། [༢༢]

ཧེ་མ་ལས་ སྤྱོད་ལམ་གྱི་བར་འཛུལ་ དང་ ཡང་ ན་ ཁ་སླབ་ཐབས་ལམ་ཚུ་གིས་ རང་དབང་མེད་པའི་ ཨ་ལུ་ཚུ་ལུ་ རང་གིས་རང་ བདག་འཛིན་འཐབ་ནི་ དང་ མི་སྡེ་ དེ་ལས་ བརྒྱུད་འབྲེལ་གྱི་རིག་རྩལ་ཚུ་ ཐོབ་ཚུགས། [] [༡༠] སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ཤེས་རྟོགས་མེད་ཀྱང་ [] ཕྲུ་གུ་དྲག་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད། [༢༣] རང་དབང་མེད་པའི་མི་རྒས་ཤོས་ལ་ལུ་ཅིག་གིས་ རང་དབང་ཅན་སྦེ་སྡོད་མི་ཚུགས། [༡༥] རང་དབང་མེད་པའི་ལམ་སྲོལ་ འདི་ གོང་འཕེལ་འགྱོ་སྟེ་ཡོདཔ་ལས་ མི་ངོ་ལ་ལུ་ཅིག་གིས་ སྨན་བཅོས་འབད་ནི་གི་དོན་ལུ་ འཚོལ་དོ་ཡོདཔ་ད་ ལ་ལུ་ཅིག་གིས་ རང་དབང་མེད་པའི་ནད་གཞི་འདི་ སྨན་བཅོས་འབད་ནི་གི་ ཚབ་ལུ་ ངོས་ལེན་འབད་ དགོཔ་སྦེ་ ཡིད་ཆེས་བསྐྱེད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། [༢༤]

འཛམ་གླིང་ནང་ as of 2015 མི་ས་ཡ་༢༤.༨ ལུ་ རང་དབང་མེད་པའི་ནད་གཞི་འདི་ ཐོན་ཡོདཔ་སྦེ་ ཚོད་དཔག་འབདཝ་ཨིན་ [༡༦] སྤྱི་ལོ་༢༠༠༠ ལོ་གྲངས་ནང་ འཛམ་གླིང་ནང་ མི་སྟོང་ཕྲག་༡ ལུ་ གནོད་སྐྱོན་བྱུང་མི་གི་གྱངས་ཁ་འདི་ ༡ ལས་༢ གི་བར་ན་ཡོདཔ་སྦེ་ ཚོད་དཔག་འབད་ནུག། [༢༥] ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་ as of 2017 ཨ་ལུ་བརྒྱ་ཆ་ ༡.༥ དེ་ཅིག་ལུ་ ཨེ་ཨེསི་ཌི་ནད་གཞི་ཐོན་ཡོདཔ་ད་ [༢༦] ཡུ་ཨེས་ཨེ་ལུ་ སྤྱི་ལོ་༢༠༠༠ ལུ་ བརྒྱ་ཆ་༠.༧ ལས་ བརྒྱ་ཆ་༠.༧ ཡོདཔ་ཨིན་པས། [༢༧] ཕོ་སྐྱེས་ཚུ་དང་ཕྱདཔ་ད་ལུ་ ཚར་བཞི་ལས་ལྔ་གི་བར་ན་ འབྱུང་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། [༢༧] སྤྱི་ལོ་༡༩༦༠ ལོ་གྲངས་ལས་ ནད་གཞི་ཐོབ་མི་གི་གྱངས་ཁ་འདི་ གནམ་མེད་ས་མེད་ ཡར་སེང་འགྱོ་སྟེ་ཡོདཔ་ད་ འདི་ཡང་ ནད་གཞི་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ ལག་ལེན་ནང་ འགྱུར་བ་འགྱོ་མི་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ ཆ་ཤས་ཅིག་ཨིནམ་འོང་ནི་མས། [༢༥] གོང་ཚད་ངོ་མ་ཡར་སེང་སོང་ཡོད་མེད་ཀྱི་དྲི་བ་འདི་ ཐག་མ་བཅད་པར་ཡོདཔ་ཨིན། [༢༥]


ཁུངས་གཏུགས།

ཞུན་དག
  1. ༡.༠ ༡.༡ Landa RJ (2008). "Diagnosis of autism spectrum disorders in the first 3 years of life". Nat Clin Pract Neurol. 4 (3): 138–147. doi:10.1038/ncpneuro0731. PMID 18253102.
  2. "Autism spectrum disorder - Symptoms and causes". Mayo Clinic. Archived from the original on 14 July 2019. Retrieved 13 July 2019.
  3. Ruggieri V (2020). "[Autism, depression and risk of suicide]". Medicina. 80 Suppl 2: 12–16. PMID 32150706.
  4. Richa S, Fahed M, Khoury E, Mishara B (2014). "Suicide in autism spectrum disorders". Archives of Suicide Research. 18 (4): 327–39. doi:10.1080/13811118.2013.824834. PMID 24713024. S2CID 25741716.
  5. ༥.༠ ༥.༡ ༥.༢ "NIMH " Autism Spectrum Disorder". nimh.nih.gov. October 2016. Archived from the original on 21 April 2017. Retrieved 20 April 2017.
  6. ༦.༠ ༦.༡ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named DSM5
  7. ༧.༠ ༧.༡ Chaste P, Leboyer M (2012). "Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions". Dialogues in Clinical Neuroscience. 14 (3): 281–292. PMC 3513682. PMID 23226953.
  8. Corcoran J, Walsh J (9 February 2006). [[[:Template:Google books]] Clinical Assessment and Diagnosis in Social Work Practice]. Oxford University Press, New York. p. 72. ISBN 978-0-19-516830-3. LCCN 2005027740. OCLC 466433183. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  9. ༩.༠ ༩.༡ ༩.༢ Myers SM, Johnson CP (November 2007). "Management of children with autism spectrum disorders". Pediatrics. 120 (5): 1162–1182. doi:10.1542/peds.2007-2362. PMID 17967921. Archived from the original on 2019-03-23. Retrieved 2020-08-06.
  10. ༡༠.༠ ༡༠.༡ Sanchack KE, Thomas CA (December 2016). "Autism Spectrum Disorder: Primary Care Principles". American Family Physician. 94 (12): 972–979. PMID 28075089.
  11. Sukhodolsky DG, Bloch MH, Panza KE, Reichow B (November 2013). "Cognitive-behavioral therapy for anxiety in children with high-functioning autism: a meta-analysis". Pediatrics. 132 (5): e1341-50. doi:10.1542/peds.2013-1193. PMC 3813396. PMID 24167175.
  12. Ji N, Findling RL (March 2015). "An update on pharmacotherapy for autism spectrum disorder in children and adolescents". Current Opinion in Psychiatry. 28 (2): 91–101. doi:10.1097/YCO.0000000000000132. PMID 25602248.
  13. Oswald DP, Sonenklar NA (June 2007). "Medication use among children with autism spectrum disorders". Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology. 17 (3): 348–355. doi:10.1089/cap.2006.17303. PMID 17630868.
  14. Doyle CA, McDougle CJ (September 2012). "Pharmacologic treatments for the behavioral symptoms associated with autism spectrum disorders across the lifespan". Dialogues in Clinical Neuroscience. 14 (3): 263–279. PMC 3513681. PMID 23226952.
  15. ༡༥.༠ ༡༥.༡ Steinhausen HC, Mohr Jensen C, Lauritsen MB (June 2016). "A systematic review and meta-analysis of the long-term overall outcome of autism spectrum disorders in adolescence and adulthood". Acta Psychiatrica Scandinavica. 133 (6): 445–452. doi:10.1111/acps.12559. PMID 26763353.
  16. ༡༦.༠ ༡༦.༡ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |last= has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  17. Stefanatos GA (2008). "Regression in autistic spectrum disorders". Neuropsychol Rev. 18 (4): 305–319. doi:10.1007/s11065-008-9073-y. PMID 18956241.
  18. Ornoy A, Weinstein-Fudim L, Ergaz Z (2015). "Prenatal factors associated with autism spectrum disorder (ASD)". Reproductive Toxicology. 56: 155–169. doi:10.1016/j.reprotox.2015.05.007. PMID 26021712.
  19. Samsam M, Ahangari R, Naser SA (2014). "Pathophysiology of autism spectrum disorders: revisiting gastrointestinal involvement and immune imbalance". World J Gastroenterol (Review). 20 (29): 9942–9951. doi:10.3748/wjg.v20.i29.9942. PMC 4123375. PMID 25110424.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  20. Rutter M (2005). "Incidence of autism spectrum disorders: changes over time and their meaning". Acta Paediatr. 94 (1): 2–15. doi:10.1111/j.1651-2227.2005.tb01779.x. PMID 15858952.
  21. Levy SE, Mandell DS, Schultz RT (2009). "Autism". Lancet. 374 (9701): 1627–1638. doi:10.1016/S0140-6736(09)61376-3. PMC 2863325. PMID 19819542.
  22. Johnson CP, Myers SM (2007). "Identification and evaluation of children with autism spectrum disorders". Pediatrics. 120 (5): 1183–1215. doi:10.1542/peds.2007-2361. PMID 17967920. Archived from the original on 8 February 2009.
  23. Helt M, Kelley E, Kinsbourne M, Pandey J, Boorstein H, Herbert M, Fein D (December 2008). "Can children with autism recover? If so, how?". Neuropsychology Review. 18 (4): 339–366. CiteSeerX 10.1.1.695.2995. doi:10.1007/s11065-008-9075-9. PMID 19009353. Archived from the original on 2019-10-17. Retrieved 2020-08-06.
  24. Silverman C (2008). "Fieldwork on another planet: social science perspectives on the autism spectrum". BioSocieties. 3 (3): 325–341. doi:10.1017/S1745855208006236.
  25. ༢༥.༠ ༢༥.༡ ༢༥.༢ Newschaffer CJ, Croen LA, Daniels J, Giarelli E, Grether JK, Levy SE, Mandell DS, Miller LA, Pinto-Martin J, Reaven J, Reynolds AM, Rice CE, Schendel D, Windham GC (2007). "The epidemiology of autism spectrum disorders". Annual Review of Public Health. 28: 235–258. doi:10.1146/annurev.publhealth.28.021406.144007. PMID 17367287.
  26. Lyall K, Croen L, Daniels J, Fallin MD, Ladd-Acosta C, Lee BK, Park BY, Snyder NW, Schendel D, Volk H, Windham GC, Newschaffer C (March 2017). "The changing epidemiology of autism spectrum disorders". Annual Review of Public Health. 38: 81–102. doi:10.1146/annurev-publhealth-031816-044318. PMC 6566093. PMID 28068486.
  27. ༢༧.༠ ༢༧.༡ "ASD data and statistics". CDC.gov. Archived from the original on 18 April 2014. Retrieved 11 July 2016.
"https://dz.wikipedia.org/w/index.php?title=User:Doc_James/རང་དབང་ནད།&oldid=34639" ལས་ སླར་འདྲེན་འབད་ཡོདཔ།