སྤ་རོ་རིན་སྤུང་རྫོང་།

འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལུང་ཕྱོགས་ཤར་ནུབ་དབུས་གསུམ་ལས་ ནུབ་ཕྱོགས་སྤ་རོ་རྫོང་ཁག་ནང་ཡོད་པའི་འབྲུག་རིན་ཆེན་སྤུང་འཛོམས་འདི་དུས་རབས་ ༡༥ པའི་ནང་ དེ་ཁར་སྡོད་པའི་མི་སེར་ཚུ་གིས་ བླམ་ཕ་ཇོའི་བརྒྱུད་པ་ བླ་མ་དྲུང་དྲུང་རྒྱལ་མཆོག་ལུ་བྱག་གཟར་ཅིག་ཡོད་མི་འདི་ཕུལ་ནུག། ཕ་དྲུང་དྲུང་རྒྱལ་མཆོག་གིས་འདི་ཁར་ ལྷ་ཁང་ཆུང་ཀུ་ཅིག་བཞེངས་བའི་ཤུལ་ལུ་ འགྲོས་ཀྱིས་སྦེ་ རྫོང་ཐོག་ཚད་ ༥ འབད་མི་ཅིག་བཞེངས་ནུག། དུས་རབས་ ༡༧ བའི་ནང་དྲུང་དྲུང་རྒྱལ་མཆོག་གི་བརྒྱུད་པ་ ཧཱུཾ་རལ་དཔོན་གྱིས་ མཐུ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པ་ངག་དབང་རྣམ་རྒྱལ་མཆོག་ལུ་ ཁོང་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་དབུ་བཙུགས་གནང་མི་ལུ་ ངོས་ལེན་པའི་ཚུལ་ལུ་སྦེ་འཕུལ་ནུག། དེ་བསྒང་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ སྤ་རོ་འདི་བོད་དང་ས་མཚམས་མཐུད་དེ་ཡོད་པའི་ཁར་ བོད་ཀྱི་ཐག་ཉེ་ཤོས་ཡང་ཨིནམ་ལས་ བོད་ལས་བཙན་འཛུལ་འབད་མི་ཚུ་གིས་གནོད་པ་བཀལ་སའི་དམིགས་གཏད་ངོ་མ་ཅིག་འོང་ནི་ཨིནམ་ལས་ དགྲ་འདི་ཚུ་ཟློག་ཐབས་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་ ས་གནས་སྒྲིང་སྒྲི་ཅིག་དགོཔ་ངེས་བདེན་ཨིནམ་དགོངས་འཆར་གཟིགས་ནུག། དེ་འབདཝ་ལས་ སྤྱི་ལོ་ ༡༦༤༤ ལོར་ སྔར་ཡོད་པའི་རྫོང་འདི་རྩ་བ་ལས་བཤུབ་ཞིནམ་ལས་ རྫོང་གསརཔ་གི་གཞི་འགྱམ་བཙུགས་གནང་ནུག། སྤྱི་ལོ་ ༡༦༤༦ ལོར་ རྫོང་གསར་བཞེངས་ཀྱི་ལཱཡོངས་རྫོགས་མཇུག་བསྡུ་ཞིནམ་ལས་ འབྲུག་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་སྐྱོང་སའི་ལྟེ་བ་ཅིག་ལུ་བཟོ་གནང་སྟེ་ མིང་ཡང་འབྲུག་རིན་ཆེན་ནོར་བུ་སྤུངས་རྫོང་ཟེར་དར་ཁྱབ་སོང་ནུག། (Phuntsho, 2013, pp. 253–254)
རྫོང་འདི་རྗེ་མཁན་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་ཚབ་ རབ་སྡེའི་བླམ་གནས་བརྟན་གྱིས་དབུ་གཙོས་པའི་འཕགས་པ་དགེ་འདུན་འདུས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཚུའི་གཏན་ཀྱང་གི་བཞུགས་གནས་ཡང་ཨིན། རྫོང་འདི་ནང་ལྷ་ཁང་དང་ཆོས་ཁང་ ༡༤ ཡོདཔ་ཨིན། དེ་ཚུ་གཤམ་གསལ་བཀོད་ཡོད།
ཀུན་དགའ་ར་བ།
དགེ་སློང་ཚུའི་ཚོགས་འདུ་ཁང་།
ཙན་དན་ཤིང་གི་མཆོད་རྟེན།
སྲུང་མའི་ལྷ་ཁང་།
གུ་རུ་མཚན་རྒྱད་ལྷ་ཁང་།
བླམ་གནས་བརྟན་གྱི་ལྷ་ཁང་།
ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་ལྷ་ཁང་།
གསལ་བའི་རྡོ་ཤེལ་ལྷ་ཁང་།
སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ལྷ་ཁང་།
མཁན་པོའི་གཟིམ་ཅུང་།
མི་བསྐྱོད་པའི་ལྷ་ཁང་།
གཏེར་སྟོན་ལྷ་ཁང་།
རྒྱལ་པོའི་གཟིམ་ཅུང་།
བུར་སར་ལྷ་ཁང་།
རྫོང་གི་ཕྱི་ཁ་ལུ་དགྲ་དབྱངས་ཁ་ལྷ་ཁང་ཟེར་མི་ཅིག་ཡང་ཡོད། རྫོང་འདི་གི་ལྟག་ལུ་ སྤྱི་ལོ་ ༡༦༤༩ ལུ་བཞེངས་པའི་ བལྟ་རྫོང་ཐོག་ཚད་ ༧ འབད་མི་ཅིག་ཡང་ཡོདཔ་ཨིན། དེ་ལས་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༨ ལུ་རྒྱལ་ཡོངས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་སྦེ་བཟོ་སྟེ་ཡོད། རྫོང་འདི་གི་འོག་ལུ་ སྔར་སྲོལ་གྱི་བཟོ་བཀོད་ཐོག་ལུ་ཡོད་པའི་བ་ཟམ་ཡང་ཡོད། རྫོང་གཞིས་འདི་ཁར་ ཡོངས་གྲགས་ཅན་གྱི་སྤ་རོ་ཚེས་བཅུ་འདི་ ལོ་བསྟར་བཞིན་དུ་རང་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༡༠ ལུ་གནང་སྲོལ་སྲོལ་ཡོདཔ་ཨིན།

ཁུངས་གཏུག།

1. History of Bhutan 15th to 19th Century. (n.d.). Course Book for Class VII (4th ed.). Royal Education Council. (Original work published 1990)

‌# Phuntsho, K. (2013). The History of Bhutan (pp. 253–254). Random House India. ‌# Dzongs: The centre of temporal and religious authorities (Punakha Dzong, Wangdue Phodrang Dzong, Paro Dzong, Trongsa Dzong and Dagana Dzong). (2012). UNESCO World Heritage Centre. Retrieved from https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5695/