སེན་ཀྲི་ནའེལ་རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་།
དཔལ་ལྡན་འབྲུག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདི་ ཡར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་གྱི་ གཞི་འགྱམ་ག་ནི་ཡང་མ་བཙུགས་པའི་ སྔོན་གོང་ལུ་སའི་ཆགས་ཡུལ་དེ་ར་ མ་འདྲཝ་དང་ས་ཆ་ཚུ་ཡང་ ག་ནི་བ་གནག་དུང་དུ་སྡོད་ཡོདཔ་ཨིན་རུང་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་སྔོད་བྱོན་རྒྱལ་བ་གོང་མ་ཚུ་བྱོན་ མི་གཅིག་བ་གཅིག་མཁསཔ་ཐོན་པའི་ཤུལ་ལུ་ ཡར་རྒྱས་འགྱོ་ནི་འགོ་བཙུགས་ཏེ་ རིམ་གྱིས་སབེ་་འཁོར་ལམ་ སློབ་གྲྭ་ ཡོངས་འབྲེལ་གྱི་རིམ་ལུགས་དང་ རྒྱང་བསྒྲགས་ལྷག་པར་དུ་རྒྱང་མཐོང་གི་རིམ་ལུགས་ཚུ་གེ་ར་ལྷོད་ནུག། Lily Wangchuk (2017) ཤོག་གྲངས་ ༧༢ ནང་འབད་བ་ཅིན་ འབྲུག་ལུ་རྒྱང་བསྒྲགས་ཀྱི་རིམ་ལུགས་ཚུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་ལས་འཛིན་ཐོན་ཚར་བའི་ཤུལ་ལས་ ཡོངས་གྲགས་འགྱོ་ནི་འགོ་བཙུགས་ཏེ་ རིམ་གྱིས་སྦེ་ སེན་ཀྲི་ནའེལ་རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་དེ་ཡང་ སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ སྤྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ སྤྱི་ཚེས་ ༢༡ ལུ་ མི་དབང་མངའ་བདག་རིན་པོ་ཆེ༌ མི༌དབང༌འབྲུག༌རྒྱལ༌ལྔ༌པ༌མཆོག༌གི༌ འཁྲུངས༌སྐར༌དུས༌ཆེན༌དང༌འབྲེལ༌ འགོ༌བཙུགས༌ནུག།
འཕྲུལ་ཁང་དེའི་ ཡོངས་འབྲེལ་འཆར་སྒོའི་ནང་ལུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་འདི་བཟུམ་ཅིག་ དེ་སྦེ་འགོ་བཙུགས་དགོ་མི་དེ་ཡང་ སྨན་ལྗོངས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་ སྤྱ་ནོར་དམ་པ་ དྲིན་ཅན་གྱི་ཕམ་ མི་དབང་འབྲུག་རྒྱལ་ལྔ་པ་ སྐྱབས་གནས་དམ་པ་ མི་སེར་གྱི་རྒྱལཔོ་མཆོག་ལུ་ འཁྲུངས་སྐར་གྱི་ཉིནམ་ལུ་ བཀྲིས་ལེགས་སྨོན་ཞུ་ནི་དང་ ཧིང་གི་གདིང་ལས་བཀའ་དྲིན་དགའ་ཚོར་དང་ བཀྲ་ཤིས་མངའ་གསོལ་ཞུ་ནིའི་དོན་ལུ་ འབྲུག་མི་གེ་ར་གི་དོན་ལུ་ཕན་ཐོགས་པའི་ རྒྱུན་ལམ་ཅིག་འགོ་བཙུགས་ཡོདཔ་ཨིན། དེ་སྦེ་འགོ་བཙུགས་མི་འདི་གིས་ སྐབས་འབབ་ཀྱི་དུས་ལུ་དང་ ལྷག་པར་དུ་མ་འོངས་པའི་ནང་ ཐིམ་ཕུག་ལུ་བཞུགས་མི་ འབྲུག་མི་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཡོངས་ལུ་ ཐུགས་སྤྲོའི་ཡུལ་ཅིག་ལུ་འགྱུར་བཅུག་ནི་དང་ འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ནང་གི་རྒྱུ་ནོར་ངོ་མ་ཅིག་ཨིན་པའི་ ཁག་ཆེ་བའི་མི་རློབས་ཅིག་ཨིན་མི་ འབྲུག་པའི་ན་གཞོན་ཚུ་ལུ་ ལཱ་གཡོག་གི་གོ་སྐབས་སྤྲོད་ནིའི་དོན་ལུ་དང་ མི་དམངས་ལུ་མ་རིག་མུན་པ་བསལ་ནིའི་དོན་ལུ་ཡང་ ག་ཅི་དེ་ཕན་སྦོམ་སྦེ་ར་ཐོགས་ནུག།
འཕྲུལ་ཁང་འགོ་བཅུགས་པའི་ ལོ༌དེ༌ནང༌ལུ༌ར༌ སྤྱི༌ཟླ༌ ༣ པའི༌ བདུན༌ཕྲག༌དང༌པ༌ནང༌ལས༌འགོ༌བཟུང་སྟེ་ ལས༌རིམ༌ཚུ༌རྒྱང༌བསྒྲགས༌འབད༌ནི༌ཡང་འགོ༌བཙུགས༌ཏེ༌ རྒྱལ༌ཁབ༌ནང༌རྒྱང༌བསྒྲགས༌འཕྲུལ༌ཁང༌བཞི༌པ༌སྦེ༌ ངོས་འཛིན༌བྱུང༌ནུག། རྒྱང༌བསྒྲགས༌འཕྲུལ་ཁང་དེ༌ནང༌ལས༌ ལས༌རིམ༌ཚུ༌ཡང༌ མང༌ཤོས༌ར༌ ཐུགས༌སྤྲོའི༌ལས༌རིམ༌ཚུ༌དང༌ དེ་གིས་མ་དོ་བའི་ལས་རིམ༌ཚུ་ཡང་ ངག༌རྒྱུན༌ལས༌དར༌འོང༌སྟེ་ཡོད༌པའི༌ སྔར༌སྲོལ༌ལམ༌ལུགས༌ སྤྲོ་བ་ཅན་གྱི་སྲུང༌དང༌གཏམ༌རྒྱུད༌ སྙན༌གྲགས༌ཅན༌གྱི༌ ནང༌འཁོད༌ཀྱི་གཏམ༌རྒྱུད༌ ཞབས༌ཁྲའི་ལས་རིམ་ལ་སོགས་པ་ཚུ༌དང༌ གཞན༌དང༌གཞན༌ཡང༌ལེ༌ཤ༌ར༌ ཐུགས༌སྤྲོའི༌ལས༌རིམ༌སྣ༌ཚོགས༌སྦེ༌ རྒྱང༌བསྒྲགས༌འབད་སྲོལ༌འདུག། ལས་རིམ་ག་དེམ་ཅིག་ སྤྲོ་བ་ཆེ་ཏོག་ཏོ་སྦེ་བཟོ་རུང་ འབྲུག་གི་རྒྱལ་ས་ལྟེ་བ་ཐིམ་ཕུག་ལུ་རྐྱངམ་གཅིག་མ་གཏོགས་ གཞན་མི་རྫོང་ཁག་ནང་ལས་བཞུགས་མི་ མི་སེར་ཚུ་ཞབས་ཏོག་དེ་ཞུ་ནིའི་ གོ་སྐབས་ཐོབ་མ་ཚུགས་པས། དེ་སྦེ་རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་མ་ཚུགས་མི་དེ་ཡང་ འཕྲུལ་ཁང་དེ་ཆུང་ཀུ་ཅིག་ལས་མེད་པའི་ཁར་ ཁོང་རའི་དམིགས་གཏད་ར་ ཐིམ་ཕུག་ལུ་རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་ནིའི་ དམིགས་པ་བསྐྱེད་དེ་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པའི་ཁར་ འབྲུག་ལུ་རྒྱང་བསྒྲགས་ཀྱི་རིམ་ལུགས་ ལག་ལེན་འཐབ་མི་ཡང་ མར་ཉམས་འགྱོ་བའི་དུས་ཚོད་ཁར་ལྷོད་དེ་ཡོད།
རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་དེ་ནང་ལས་ ཉིན་བསྟར་བཞིན་ལས་རིམ་ཚུ་ཡང་ དྲོ་པ་ཆུ་ཚོད་ ༩.༣༠ ལས་ ཕྱི་རུ་ཆུ་ཚོད་ ༨ ཚུན་གྱི་རིང་ལུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། ལས་རིམ་ཚུ་ཡང་དྲོ་པ་ སྙན་པའི་གླུ་དབྱངས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཟེར་ སྤྲོ་བ་ཡོད་མི་དང་ལྷག་པར་དུ་ ལས་རིམ་སྙན་གསན་མི་དང་འདོད་ཅན་གྱི་ འབྲུག་པའི་མི་ངོ་ཚུ་ལུ་ བརྒྱུད་འཕྲིན་ཐོགས་ གླུ་གཞས་གདམ་ཁ་རྐྱབ་ནི་དང་ འཐེན་ནི་ལ་སོགས་པའི་ལས་རིམ་ཅིག་ཨིན་མས། བློ་ཟེ་དང་རྩང་མོའི་ལས་རིམ་ཟེར་ འབྲུག་པའི་ལམ་སྲོལ་བདག་འཛིན་འབད་ཐབས་ལུ་ ལས་རིམ་དེ་དམིགས་བསལ་གྱི་ རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་དེ་ འབྲུག་པའི་ལམ་སྲོལ་ཧ་གོ་ནི་ལུ་ཕན་ཐོགས་ཡོདཔ་ཨིན། མིཝ་ཟིག་ཕིཝ་ཞཱན་ཟེར་ ཞབས་ཁྲ་སྣ་ཚོགས་རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་དེ་ མི་སེར་ཚུ་རྒྱང་བསྒྲགས་ཉན་ནི་ལུ་ སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་བཅུག་ནི་དང་ ཨིང་སྐད་ཀྱི་དོན་ལུ་ ཀྲོ་ཀིང་ཀྲུ་མཡེ་བེསཌ་ཕེརེནཌ་ཟེར་ རང་སོའི་ཆ་རོགས་ཚུ་ལུ་ཁ་འཐེན་གཏང་ནིའི་དོན་ལུ་དང་ ཁ་སྐད་་གདམ་ཁའི་རང་དབང་སྤྲོད་ནི་ལུ་དམིགས་ཏེ་ ལས་རིམ་དེ་ཨིང་སྐད་ཀྱི་ཁ་སྐད་ཐོག་ རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་སྲོལ་འདུག།
ས་རིམ་བྱ་རིམ་ལས་རིམ་ཟེར་ འབྲུག་མི་ཚུའི་བར་ན་ གཅིག་གིས་གཅིག་ངོ་ཤེསཔ་བཟོ་ནི་དང་ མི་སྡེ་མཐུན་འབྲེལ་གོང་འཕེལ་གཏང་ཐབས་ལུ་དམིགས་ཏེ་ རྫོང་ཁ་་ནང་ལུ་སྦེ་བརྒྱུད་འཕྲིན་ཁ་འཐེན་གྱི་ ལས་རིམ་རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན། རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་དེ་ནང་ལས་ ལས་རིམ་རྒྱང་བསྒྲགས་འབད་ནི་ལས་ལྷག་པའི་ ཞབས་ཏོག་གཞན་དེང་སང་གི་དུས་ལུ་ ག་ནི་བ་འཇམ་ཏོང་ཏོ་སྦེ་ ལས་རིམ་ཚུ་ཞབས་ཏོག་ལེན་ཚུགས་ཐབས་ལུ་ གློག་རིག་ཡོངས་འབྲེལ་ལག་ལེན་ཐོག་ལས་ ཡང་ན་འགྲུལ་འཕྲིན་ཐོག་ལས་ཡང་གསན་ཚུགས། དེ་མ་ཚད་པའི་ཞབས་ཏོག་ ལས་རིམ་སྣ་ཚོགས་མི་ཡོངས་གྲགས་ཅན་དང་ འབྲུག་ལུ་ཁག་ཆེ་བའི་ས་ཆ་ དེ་ལས་འོས་འབབ་ལྡན་པའི་ནང་འཁོད་གནས་ཚུལ་ཚུ་ ལས་རིམ་སྒྲ་བཟུང་སྟེ་ཡོད་མི་ཚུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་དེ་གིས་ ཡོངས་འབྲེལ་འཆར་སྒོའི་ནང་ལས་ འཇམ་ཏོང་ཏོ་སྦེ་ཕབ་ལེན་འབད་ཚུགསཔ་བཟོ་སྟེ་ཡོདཔ་ཨིན། དེ་གིས་མ་དོ་བའི་གཞན་དང་གཞན་གྱི་ལས་རིམ་ སྐབས་འབབ་ཀྱི་ལས་དོན་དང་ལས་འབྲེལ་ཚུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་དང་གློག་རིག་ཡོངས་འབྲེལ་ ལྷག་པར་དུ་མི་སྡེ་བརྡ་བརྒྱུད་ཚུ་གེ་ར་ ནང་ལས་འཐོབ་ཚུགསཔ་བཟོ་སྟེ་ཡོད།
རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་དེ་ནང་ལས་ གཞན་མི་ཞབས་ཏོག་ཚོང་འབྲེལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་ གཞན་མི་དམངས་གསལ་བསྒྲགས་ དེ་ལས་སྤེལ་བསྒྲགས་ལ་སོགས་པ་ཚུ་ གསལ་སྟོན་འབད་དེ་འབྲུག་པའི་མི་ཚུ་དང་ ལྷག་པར་དུ་ཐིམ་ཕུག་ལུ་སྡོད་མི་ཚུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་ཉན་ཏེ་ རང་སོའི་དུས་ཚོད་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ ལག་ལེན་འཐབ་ཚུགས་པའི་ཕན་པ་ཚུ་ཡང་ བྱུང་སྟེ་འདུག། རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་འདི་ འབྲུག་གི་རྒྱལ་ས་ལྟེ་བ་ཐིམ་ཕུག་ལུ་རྐྱངམ་གཅིག་མ་གཏོགས་ གཞན་རྫོང་ཁག་ཚུ་ནང་ལྷོད་མ་ཚུགས་རུང་ ད་རེས་ནངས་པའི་དུས་ཚོད་ཁར་ གློག་རིག་ཡོངས་འབྲེལ་དང་ མི་སྡེ་བརྡ་བརྒྱུད་ཚུ་གི་ཐོག་ལས་ རྫོང་ཁག་ཉི་ཤུ་གེ་རའི་ནང་ བྲི་ལྷག་ཤེས་མི་ཚུ་གིས་ མཐུན་རྐྱེན་དེ་ལག་ལེན་འཐབ་ཚུགསཔ་བཟོ་སྟེ་ཡོདཔ་ཨིན།
སེན་ཀྲི་ནའེལ་རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་ཐོག་ རྒྱང་བསྒྲགས་ཉན་ནི་དང་འདོད་ཡོད་པ་ཅིན་ མེ་ག་ཧཊས་ ༡༠༡ ཐོག་གསན་ཚུགས་ནི་དང་ ཚོང་འབྲེལ་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་དོན་ལུ་འབད་བ་ཅིན་ འགྲུལ་འཕྲིན་ཨང་ ༧༧༧༤༧༠༧༤ ནང་འབྲེལ་བ་འཐབ་དགོཔ་ཨིན། དེ་མ་ཚད་རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་དེ་གི་ ཡོངས་འབྲེལ་འཆར་སྒོ་དང་ གཞན་དེང་སང་གི་ རྒྱུན་ལམ་མི་སྡེ་བརྡ་བརྒྱུད་ ཊུའི་ཊར་དང་ ཕེས་བྷུག་གི་ངོ་ཤོག་ལ་སོགས་པ་ཚུ་ནང་འབྱོན་པ་ཅིན་ ཁ་གསལ་ཏོག་ཏོ་སྦེ་ཧ་གོ་ཚུགས། དང་ཕུ་བཟུམ་སྦེ་ རླུང་འཕྲིན་སྙན་སྒྲོམ་ཚུ་འབག་སྟེ་འགྱོ་དགོཔ་མེད་པར་ ག་ཅི་དེ་སྟབས་བདེ་ཏོག་ཏོ་སྦེ་ གློག་རིག་ཡོངས་འབྲེལ་ལག་ལེན་ཐོག་ རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་གི་ ཡོངས་འབྲེལ་འཆར་སྒོ་ནང་ལས་ཡང་ དངོས་མཐོང་སྦེ་ཞབས་ཏོག་སྤྱོད་ཚུགས་ནི་དང་ ལྷག་པར་དུ་འགྲུལ་འཕྲིན་ག་བཟུམ་ཡོད་རུང་ ཞབས་ཏོག་སྤྱོད་ཚུགསཔ་ཨིན། ཧེ་མ་འགོ་བཙུགས་པའི་སྐབས་སུ་ རྒྱང་བསྒྲགས་འཕྲུལ་ཁང་འདི་ ག་ཅི་དེ་ལེགས་ཤོམ་སོང་ཡོད་རུང་ ད་རེས་ནངས་པའི་དུས་ལུ་ ཐུགས་སྤྲོའི་རྒྱུན་ལམ་མ་འདྲཝ་ལེ་ཤ་སྦེ་ ཐོན་ཡོདཔ་ལས་བརྟེན་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་གོ་བ་སྤྲོད་ཚུགས་ནི་ལུ་ ལ་ཁག་ཅིག་ལུ་གྱུར་ཏེ་ཡོདཔ་ཨིན།